İSTİFA EDEN İŞÇİ KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?

Genel kurala göre işten kendi isteği ile ayrılan bir diğer ifadeyle istifa eden işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz. Bu işçi kıdem tazminatı kazanamayacağı gibi, işten ayrılacağını yazılı olarak işverenine bildirmediği takdirde işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda kalacaktır. Zira 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. Maddesine göre iş sözleşmesini sonlandırmak isteyen işçi veya işveren bunu yazılı olarak ve bildirim sürelerine uyarak karşı tarafa bildirmelidir. İhbar sürelerine uymadan istifa eden işçi kıdem tazminatı alamayacağı gibi, işverene ihbar tazminatı ödemekle karşı karşıya kalacaktır.

Genel kural bu olmakla birlikte, bazı hallerde istifa eden işçinin kıdem tazminatı alabilmesi mümkündür.

İstifa Eden İşçinin Kıdem Tazminatı Alabileceği Haller

Kıdem tazminatına hak kazanabilmenin temel koşulu işçinin en az 1 yıl süreyle çalışmış olmasıdır. 1 yılı tamamlamayan kişilerin kıdem tazminatı alabilmeleri mümkün değildir. Kendi isteğiyle işten ayrılan işçiler aşağıdaki durumların varlığı halinde kıdem tazminatına hak kazanacaktır.

• Erkek işçi askerlik sebebiyle işten ayrılmak istediğinde, kendi isteğiyle işten ayrılmış bile olsa kıdem tazminatı alacaktır.
• Emeklilik şartlarını sağlayan işçi bu sebeple işten ayrıldığında kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
• Kadın işçi evlendikten itibaren 1 yıl içerisinde bu sebeple işten çıkması halinde kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
• En son olarak, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. Maddesinde sayılan haklı nedenle fesih hallerinden birinin varlığı halinde işçi iş sözleşmesini derhal feshetme ve kıdem tazminatını talep etme hakkına sahip olacaktır.

İşçinin haklı sebeple iş sözleşmesini derhal feshetme hakkına sahip olduğu durumlara örnek olarak; işçinin yaptığı işten dolayı sağlığının bozulması, işçinin ücretinin eksik ödenmesi, ücret dışında ikramiye, prim, fazla mesai, hafta tatili, genel tatil gibi işçilik alacaklarının ödenmemesi veya eksik ödenmesi, işçinin SGK primlerinin gerçek ücreti üzerinden yatırılmaması, işçinin yıllık izinlerinin kullandırılmaması, işçinin haberi olmaksızın SGK giriş-çıkışının yapılması gibi durumlar gösterilebilir. Bu örneklerin çoğaltılması mümkün olup, haklı sebebin varlığı her somut olaya göre değerlendirilecektir. Yukarıda sayılan sebeplerin varlığı halinde işçi iş sözleşmesini kendi isteğiyle sonlandırmış olsa bile kıdem tazminatına hak kazanacaktır.

İşverenin Baskısıyla İstifa Dilekçesi Verilmesi

İşverenin işçiyi istifaya zorlaması, istifa etmesi için mobing uygulaması uygulamada sıkça karşımıza çıkmaktadır. Burada istifa dilekçesinin baskı altında ve zorlama yoluyla verilip verilmediğine hâkim karar verecektir. Bunun için yapılan baskı ve zorlamanın delillerle ispat edilmesi önem arz etmektedir. Eğer baskı altında verilmiş bir istifa dilekçesi varsa ve bu ispatlanırsa işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Bununla birlikte işçinin aynı iş yerinde uzun bir kıdem süresi varsa, Yargıtay işçinin kıdem tazminatını yakmak uğruna istifa dilekçesi vererek iş sözleşmesini sonlandırmasını hayatın olağan akışına uygun kabul etmemektedir.

İstifa Eden İşçi Kıdem Tazminatı Almak İçin Hangi Mahkemeye Başvurabilir?

Yukarıda sayılan şartların varlığı halinde istifa eden işçi kıdem tazminatını almak için dava yoluna gidebilir. Dava açmadan önce dava şartı olan arabuluculuk sürecinin tamamlanması gerekmektedir. Arabuluculuk sürecinin olumsuz sonuçlanması durumunda, iş davalarında görevli mahkeme olan İş Mahkemelerinde dava açılacaktır. Bu tür davalarda yetkili mahkeme ise davalının yani işverenin yerleşim yeri mahkemesi veya işin yapıldığı yer mahkemesidir.

Kıdem Tazminatı Davalarında Zamanaşımı Süresi

Kıdem tazminatı için 5 yıllık zamanaşımı süresi öngörülmüştür. Kıdem tazminatı hakkı iş akdinin sonlandırıldığı tarihte doğmaktadır. Bu kapsamda istifa eden ve kıdem tazminatına hak kazanan işçi istifa ettiği tarihten itibaren 5 yıllık zamanaşımı süresi içinde hak kazandığı kıdem tazminatı için dava açabilecektir.

Sonuç Olarak;

Bu yazımızda istifa eden işçinin kıdem tazminatı kazanıp kazanamayacağı açıklanmıştır. Her ne kadar genel kural istifa eden işçinin kıdem tazminatı alamayacağı olsa da haklı sebeplerin varlığı halinde kıdem tazminatı alınabilmesi de mümkündür. Bu sebeplerin değerlendirilmesi ancak İş Hukuku konusunda uzman avukatlar tarafından yapılabilecektir. İleride ispat zorluğu yaşanmaması adına iş akdinin dikkatli bir sonlandırılması ve sürecin profesyonel şekilde yürütülmesi önemlidir. Bursa İş Hukuku Avukatı olarak, konuyla ilgili sorularınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz.